Schoolvoorbeeld van internationale Art Déco

Bijna aan het einde van de Scheveningsweg staat een indrukwekkend relict uit de ‘roaring twenties’, de rooms-katholieke Antonius Abtskerk (1926). Het rijksmonument is gebouwd door Joseph Cuypers en zijn zoon Pierre, samen ontwerpers van vele kerken. Het sobere maar harmonische uiterlijk in zakelijk-expressionistische stijl, doet niet vermoeden dat het een van de fraaiste Art Déco interieurs van Nederland herbergt.

Grootste mozaïek ten noorden van Parijs

Zodra de bezoeker de hoofdingang binnentreedt wordt hij overweldigd door het grootste mozaïek ten noorden van Parijs. Het meet meer dan 200 vierkante meter en is uitgevoerd in circa twee miljoen ‘smalti Veneziani’, oftewel ‘Venetiaanse glassteentjes’. De stijl is Art Déco maar de uitvoering en licht-naïef kubistische vormen van de personificaties, verwijzen tevens naar de vroeg-christelijke of byzantijnse mozaïekkunst te Ravenna.

Atelier Mauméjean Frères uit de Franse hoofdstad tekende voor de verwezenlijking van het ontwerp door Antoon Molkenboer, dat een Gesamtkunstwerk vormt met de overige vormgeving. Zo is het rijke bronswerk met kubistische invloeden van de gebroeders Brom en Jan Eloy en de glas-in-lood vensters, met onder meer de twaalf christelijke deugden, van Chris de Moor. Mauméjean Frères is een wereldberoemde dynastie van glas- en mozaïekkunstenaars, die met name ontwerpen voor kerken uitvoerde in de internationale Art-Nouveau en -Déco stijl en samenwerkte met onder meer Antoni Gaudí.

Fryslân boppe in deftig ‘s Gravenhage

De Friese Molkenboer, oud Fries-Saksisch voor ‘melkboer’, woonde dertig jaar te Scheveningen, was, nota bene, zestig jaar actief als kunstenaar en ontwierp te Den Haag onder meer het Julianamozaïek in het oude stadhuis aan de Javastraat, het Zonnemozaïek in het Daltoncollege aan de Aronskelkweg en de Albert Vogelfontein op het Frederik Hendrikplein. Alle onverwacht exotische creaties. Opnieuw blijkt hier hoe noordelijk talent de residentiestad heeft verrijkt, dit keer met een onverwacht verfijnde smaak en een uitzonderlijk gevoel voor stijl.

Gedenkmozaïek

Het mozaïek is ter nagedachtenis aan de hevige cholera-epidemie die in 1849 leidde tot een dodental van 23.267, waaronder veel sterfgevallen uit Scheveningen. Uiteindelijk zou een bidstond de plaag hebben bedwongen.