De zee, symbool van het romantisch universum

Dramatische silhouetten van bruine zeilen op platbodems, gestaag vervagend in de zeemist tegen een vale horizon met oranje zweem. Vrome vrouwen in kledendracht op het duin, als romantische ‘Rückenfiguren’ weemoedig turend in de verte totdat de schimmen zijn opgelost en zij hun mannen enkel nog aan Gods genade kunnen overlaten. Het zijn de bomschuiten van Mesdag, vastgelegd op doek om nooit te kunnen vergeten:

“De bom doorklieft de zilte baren,

onttrekt zich aan het starend oog

en is ten haringvangst gevaren,

alleen bespied door God omhoog.”

Zandschuiten

Met bomschuiten trokken de Scheveningse vissers de Noordzee op, vrouw en gezin achterlatend, op zoek naar scholen haring. Meestal hadden deze markante zeilschepen slechts één mast maar soms ook twee. Voor een stabiele ligging hadden de schuiten een zwaard aan beide zijden.

Behouden huiswaarts gekeerd verkochten de vissersvrouwen ter plekke de juist uitgeladen vis. In de herfst trokken paardenspannen de vaartuigen over houten rollen op een planken ondervloer het strand op tot nabij de duinen waar ze tot het voorjaar bleven liggen.

Sterk en teer

Het schuren der scheepsrompen wanneer zij na de visvangst op het strand aanlandden, zorgde voor snelle slijtage waardoor de robuust uitziende platbodems, ondanks hun voorkomen, een veel korter leven waren beschoren dan hun gekielde soortgenoten. Ook de houtworm eiste haar tol als de schepen voor de winterberging lange tijd roerloos op het strand lagen.

Toen de Scheveningse haven werd aangelegd in het begin van de twintigste eeuw, verdween het pittoreske tafereel van het strand en na de introductie van de veel snellere loggers en trawlers ook de bomschuit zelf. Ubi sunt tempora.