Artikelen

Toevluchtsoord voor vrijgezellen

Het Haagsch tehuis voor ongehuwden (1925) aan de Rijswijkseweg 340 is een rijksmonument in rationalistische stijl gebouwd door een der belangrijkste architecten van de twintigste eeuw: Karel Petrus Cornelis de Bazel. De Bazel is, ondermeer, de architect van het indrukwekkende hoofdkantoor van de Nederlandsche Handel Maatschappij (nu AMRO-bank) te Amsterdam en de synagoge van Enschede.

Architectuur als afspiegeling van een ideale wereld

De Bazel was lid van de Theosofische Vereniging. Dit is een vorm van esoterische wijsbegeerte die stelt dat alle religies dezelfde oorsprong hebben, een deel van de waarheid herbergen en pogingen zijn van het universum om de mensheid tot grotere perfectie te brengen.

Bij zijn ontwerpen legde De Bazel vanuit de theosofie verbanden tussen een wiskundige architectonische orde, de natuur en de kosmos. Het bekendste voorbeeld daarvan is zijn utopische ontwerp voor een octogonale wereldvredeshoofdstad even buiten Den Haag met daarin opgenomen het Vredepaleis.

Ook het Haagsch tehuis voor ongehuwden vertoont de voor De Bazel kenmerkende wiskundig geometrisch patronen.

Sociale en buurtfunctie

De Bazel bouwde het tehuis voor ongetrouwde mannen in het kader van de Woningwet in opdracht van het Departement 's-Gravenhage van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen. Behalve 450 kamers voorzag het gebouw in voorzieningen als een badhuis, restaurant en binnenhof. Daar de omwonende arbeiders in hun eigen woningen over het algemeen geen douche of bad hadden, had het badhuis ook een publieke functie voor de wijk.

Mannendomein

In 1982 is het tehuis geschikt gemaakt als appartementencomplex met honderd woningen. Er bleven nog acht-en-zeventig kamers over. De laatste oude man die er een één-persoons kamer bewoonde was de heer H. Wiegel die er in 1970, na een verblijf in Indië, zijn intrek nam. Het was een mannenwereld. De douches deelde je en zelfs je maaltijd in het restaurant kreeg je geserveerd door enkel mannelijk personeel. Tegenwoordig wonen er vooral studenten.