Artikelen

Archeologie: Bronovo

Tussen 1985 en 1991 hebben verschillende archeologische onderzoeken plaatsgevonden bij het Bronovoziekenhuis aan de Van Hoogenhoucklaan. Bij deze opgravingen zijn resten gevonden uit de midden bronstijd A en de late ijzertijd..

De vindplaats ligt op de stuk van een strandwal in de top van het Oude Duin. Het oudste niveau bevatte grote hoeveelheden scherven die allemaal als Hilversumaardewerk zijn geïnterpreteerd. Dit aardewerk heeft een kenmerkende versiering van touwindrukken en strafbanden (een verdikte richel net onder de hals van de pot) en is vernoemd naar de plaats waar het voor het eerst gevonden is; Hilversum. Hilversumaardewerk wrodt gedateerd in de midden bronstijd A (1800-1500 v. Chr.) en wordt aangenomen dat in de die periode op het duin is gewoond. Er zijn sporen gevonden van een drieschepige boerderij dat helaas niet geheel bewaard is gebleven. Er zijn aanwijzingen dat het huis een haard had. De bewoners moeten netjes geweest zijn omdat er rondom het huis verder weinig gevonden is.

Naast aardewerk is er ook gereedschap gevonden. De gevonden vuurstenen en schrabbers wijzen op huidbewerking. De pijlspitsen wijzen op jacht, maar het zoölogische materiaal (dierenbotten) geeft daar geen aanwijzing voor. Uit ander onderzoek is gebleken dat pijlspitsen ook gebruikt kunnen zijn bij gewapende conflicten. De bewoners verbouwden tarwen en gerst op hun akkers en hielden vee; runderen, schapen/geiten en varkens.

Op de nederzetting werd waarschijnlijk brons verwerkt. Opmerkelijk is ook het grote gehalte aan tin in de objecten. De metaalvondsten en een faiencekraal (een soort glas) en de ligging aan de kust vormen aanwijzingen dat Bronovo deel uitmaakte van een uitgebreid uitwisselingsnetwerk dat zich mogelijk uitstrekte tot Frankrijk, Engeland en zelfs Schotland.

Het is aannemelijk de nederzetting slechts korte tijd heeft bestaan. Mogelijk raakte de akker zo snel uitgeput dat het na enkele (tientallen) jaren niet langer mogelijk was om deze te exploiteren. Hoe ver de bewoners verder trokken voordat zij een nieuwe nederzetting stichtten is niet aan te geven. Het recente onderzoek op de Vergulde Hand West in Vlaardingen laat zien dat families zich in de ijzertijd gebonden voelden aan een vrij klein gebied en dat men op korte afstand van de oude boerderij een nieuwe bouwde. Het is waarschijnlijk dat in de bronstijd dezelfde tradities speelden.

De ijzertijdresten op Bronovo bestaan alleen uit ploegporen. Het is een wirwar van krassen die er op wijzen dat de akker die zeer intensief is gebruikt. Blijkbaar had men inmiddels de technologie ontwikkeld waardoor de akker minder snel uitgeput raakte zodat men deze langer kon gebruiken. Van de bijbehorende nederzetting zijn geen resten gevonden.

Hilversumaardewerk
Hilversumaardewerk